Bezpiecznie czy Aktywnie? Czy możliwe jest angażowanie się osób starszych w czasie pandemii? Jakie
mają problemy osoby starsze w obecnej sytuacji? Te i inne pytania postawiło Stowarzyszenie
W.A.R.K.A organizując 26 listopada Forum na Rzecz Aktywizacji Osób Starszych.
W przestrzeni publicznej dużo mówi się o potrzebie włączania osób starszych do udziału w życiu
społeczności lokalnych czy grup senioralnych oraz o zachęcaniu ich do wyjścia z domu. Pandemia
wszystko wywróciła do góry nogami. Zamiast zachęt do udziału w projektach, spotkaniach czy
warsztatach seniorzy zostali zasypani hasłami „seniorze zostań w domu”. Przedstawiciele grup
senioralnych reprezentujący Sieć Aktywnych Seniorów Powiatu Grójeckiego wspólnie z
przedstawicielami organizacji pozarządowych zajmujących się tematyką senioralną oraz
przedstawicielami lokalnych instytucji- Ośrodków Pomocy Społecznej, ośrodka kultury czy biblioteki
dzielili się swoimi refleksjami, pomysłami dotyczącymi tej sytuacji pod hasłem „Seniorzy w pandemii”.
Stanisława Róg oraz Halina Fruba z Klubu Seniora Czerwone Jabłuszko w Nowej Wsi opowiedziały o
tym, że samotność nie musi boleć każdego dnia. Przygotowały działania wspierające osoby najstarsze
i niezrzeszone w klubie. W poprzednich latach były to spotkania integracyjne, na które dowożone
osoby mające trudności w poruszaniu. Pomysł by spotkać się porozmawiać i powspominać okazał się
tak potrzebny, że rozmowom nie było końca. W odpowiedzi na tą potrzebę, w tym roku z racji na
pandemię seniorzy z Klubu Czerwone Jabłuszko przygotowali paczki z prezentami dla najstarszych
seniorów. Zaplanowali odwiedziny bezpośrednio w ich domach by nie narażać zdrowia żadnej z osób.
Do paczki dołączono pakiet przygotowany przez Stowarzyszenie W.A.R.K.A w ramach projektu
„Drzewo Wolontariatu powiatu grójeckiego” zawierający przyłbicę, rękawiczki, płyn do dezynfekcji
oraz kartę życia oraz herbatkę i coś słodkiego. Seniorzy samodzielnie przygotowali także pięknie
ozdobione poduszki oraz torby z jabłuszkiem, które są efektem projektu „Szyjemy, dekorujemy i
samotnych odwiedzamy. Radość na twarzach odwiedzanych osób na długo pozostanie w pamięci.
Zofia Sieradzan, Małgorzata Bochenek Klub Seniora PoKUsa z Jasieńca przygotowały wystąpienie „Na
pohybel pandemii. Seniorzy z grójeckiego w sieci. Podzieliły się swoimi doświadczeniami z pierwszych
spotkań wirtualnych, które odbywały się przez dwa miesiące w ramach projektu ,,PoKUSa na ZOOM –
na pohybel pandemii”. To działanie pokazało, że w czasach Covidu świat wirtualny zabije nudę,
wykluczy strach i samotność, bo czytanie książek, robótki na drutach, telewizja nie zastąpią nam
kontaktu z drugim człowiekiem. Początki były trudne. Obawy przed kliknięciem tu i tam. Na wszystko
znalazły sposób. Spotkania online to nie tylko możliwość pochwalenia się nową kiecką, rozwiązania
problemu z padającym kwiatkiem, pośpiewanie i pożartowanie to także możliwość spotkania z
rodziną czy udział w warsztaty. Seniorzy z powiatu grójeckiego uczestniczyli online w zjazdach Sieci
Aktywnych Seniorów ,utworzyli Internetową Kawiarenkę Seniorów, a liderka uczestniczyła w
projekcie Domowy Teatr Radiowy. Może właśnie czas pandemii to idealny czas by wprowadzać
seniorów w świat nowych technologii?
Kolejne prelegentki Grażyna Jagiełło oraz Krystyna Pączek z Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Warce
opowiedziały o potrzebach seniorów w pandemii z perspektywy Sieci Aktywnych Seniorów. Na
pierwszy plan wysuwają się cztery problemy. Pierwszy to temat dostępu do lekarza, funkcjonowanie
służby zdrowia w nowym systemie już budzi strach i obawy: jak zamówić receptę przez internet?,
problemem są wizyty u specjalisty. Do tego dochodzą problemy z zakupami czy dostępem do
transportu publicznego. Druga kwestia to brak dostępu do informacji dla osób nie korzystających z
internetu. Mało osób jest aktywnych w sieci. Nie wszyscy seniorzy mają dostęp do komputera,
smartfona. Nie mają takich umiejętności lub możliwości, aby nauczyć się teraz korzystania z
internetu. Trzeci problem to samotność. Izolacja i zamknięcie źle wpływają na zdrowie psychiczne i
fizyczne. Na koniec wyzwaniem z perspektywy Sieci jest dotarcie do osób potrzebujących czy dotrzeć
z informacją do wykluczonych cyfrowo.
To był świetny wstęp do rozmów i dyskusji. Szukania rozwiązań. Wśród pomysłów seniorów padały te
dotyczące stworzenia miejsca z informacjami dla osób starszych (telefon, dyżur itp.), prostszego
dostępu do podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej. Potrzebne jest ich zdaniem, aby
stworzyć wykaz osób potrzebujących pomocy i uwrażliwić na oszustów. Niezbędne jest ponadto
wsparcie psychologiczne i psychiatryczne. Część seniorów jest też zainteresowanych możliwością
pracy- by wyjść z domu. Ważne jest też, aby aktywizować do spełniania marzeń- choćby
rozwiązywania krzyżówek czy zrobienia albumu ze zdjęciami.
Podczas forum mogliśmy także posłuchać o Akcji Wspieraj Seniora, którą zaprezentowała Pani
Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej Jolanta Piątosa oraz Akcji Telefon Zaufania oraz
wsparcia online dla seniorów w ramach projektu „Senior 4.0” Fundacji im. L.Pagi, którą przedstawiła
Ewa Dzierdziel.
Ostatnim etapem forum była wspólna debata uczestników spotkania. Mimo tak wielu wyzwań i
trudności jakie są obecnie udziałem osób starszych istotne jest to, że nie tracą ducha. Zauważają
siebie nawzajem, swoje problemy. Szukają rozwiązań nie oglądając się na instytucje czy organizacje.
A kiedy pojawia się taka możliwość uczestniczą w projektach, przekazują informacje, dzwonią i
działają. Jak podkreśla specjalista ds. współpracy z seniorami Agnieszka Łeszczyńska seniorzy bardzo
dużo robią i warto by ktoś te ich działania uzupełniał i wspierał. ważne jest by rozglądać się uważnie,
szukać gdzie są obszary do współpracy. Kluby senioralne i ich liderzy stają się prawdziwymi lokalnymi
koordynatorami, instytucje i organizacje zaś powinny ich wspierać w szukaniu równowagi między
byciem aktywnym i bezpiecznym jednocześnie.
Forum Na Rzecz Aktywizacji Osób Starszych zostało zrealizowane przez Stowarzyszenie W.A.R.K.A.w
ramach projektu „Powiatowa Sieć Aktywnych Seniorów z grójeckiego” ze środków Ministerstwa
Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w ramach Rządowego Programu na Rzecz Aktywności Społecznej
Osób Starszych na lata 2014-2020